De pil
Seksuele revolutie en vrouwenrechten
Door de uitvinding van betrouwbare anticonceptie, zoals de pil, konden mensen vanaf de jaren 1960 zwangerschap doeltreffend voorkomen. Dat luidde niet alleen een seksuele revolutie in, maar droeg ook bij aan de maatschappelijke emancipatie van de vrouw. Bij de ontwikkeling van de pil speelde de gynaecoloog Ferdinand Peeters een belangrijke rol.
Tot in de jaren 1960 waren er weinig manieren om een zwangerschap te voorkomen. Koppels namen hun toevlucht tot periodieke onthoudingeen methode van anticonceptie waarbij geslachtsgemeenschap beperkt wordt tot de onvruchtbare periode van de vrouw. of coïtus interruptusde penis voor de zaadlozing terugtrekken uit de vagina. , twee weinig betrouwbare methodes. Minder verspreid waren het condoom en het pessariumeen kapje of ring die de baarmoederhals afsluit en zo zaadcellen tegenhoudt. . Bovendien was sinds 1922 reclame voor voorbehoedsmiddelen en informatie over hoe ze te gebruiken in België verboden. Alles wat met seks te maken had, was voor velen taboe. De jaren 1960 brachten grote veranderingen. De uitvinding van de pil liet vrouwen toe op een betrouwbare manier hun eigen vruchtbaarheid te regelen.
Gent, Amsab-ISG, fo034724.
De feministische vereniging Dolle Mina, hier in overleg in 1978, was in de jaren 1970 actief in Antwerpen, Gent, Leuven, Oostende en Brussel, rond spilfiguren als Roos Proesmans (1943-2002) en Nadine Crappé (1935-1999).
Seksuele revolutie en vrouwenrechten
Kunnen kiezen of je kinderen wil, wanneer en hoeveel, maakte vrouwen onafhankelijker en vergrootte hun kansen op de arbeidsmarkt. De pil was een cruciale stap in de seksuele bevrijding van vrouwen én mannen. Dat seks en zwangerschap niet langer met elkaar verbonden waren, wijzigde de omgang met seksualiteit. Die ‘seksuele revolutie’ was in de jaren 1960 een belangrijke en vrij plotse maatschappelijke verandering. Ze maakte deel uit van een bredere internationale evolutie waarbij studenten, vrouwen, de holebigemeenschap en mensen van kleur de gevestigde macht ter discussie stelden en rechten opeisten. De legendarische studentenrevolte van mei 1968 in Parijs was daar een van de uitingen van.
In Vlaanderen kwamen vanaf het einde van de jaren 1960 zowel de traditionele katholieke en socialistische vrouwenorganisaties als radicalere feministische groepen met nieuwe eisen. Ze streden voor gelijk loon, betaalbare kinderopvang, meer onderwijskansen, sterkere aanwezigheid in de politiek, veranderingen in de wetgeving over huwelijk, erfrecht en ouderschap, enzoverder.
Stap voor stap bracht wetgeving vanaf de jaren 1970 verandering. Vooral nieuwe vrouwenorganisaties, zoals Dolle Mina en het Vrouwen Overleg Komitee (vandaag Furia), zetten de vrije verspreiding van anticonceptiemiddelen en het recht op abortus op de politieke agenda.
Focuspunten
Ontdek nog meer over dit onderwerp
Non-fictie
Nog altijd baas in eigen buik? Een kritische doorlichting van de Belgische abortuswetgeving en – praktijk
VUBPress, 2013.
Zou men armoe lijden?: een eeuw kroostrijke gezinnen in Vlaanderen
WPG, 1990.
De engeltjesmakers: abortus toen het nog niet mocht
Van Halewyck, 2009.
Hoe dol was Dolle mina? Een geschiedenis van de Dolle Mina’s in Vlaanderen
Gent, 2006.
Abortus, het taboe nog niet voorbij?
Kramat, 2016.
Vlaanderen vrijt! 50 jaar seks in Vlaanderen
Steam, 2006.
De echte vader van de pil: het verhaal van de man die de vrouw bevrijdde
De Bezige Bij, 2014.
Clara
Heibrand, 2008. (Levensverhaal van Turnhoutse vroedvrouw Clara Dresselaers).
Fictie
De liefde van Annie Mols/Het nieuwe onkruid/Als het onkruid bloeit
De Arbeiderspers, 2005.
De Metsiers
Manteau, 1950.
Anovlar
Manteau, 1969. (Kortverhaal in de bundel Indian Summer).
Little black spiders
Davidsfonds, 2012. (13+)
Little Black Spiders
(2012)