
Treurend ouderpaar van Käthe Kollwitz staat sinds 1956 op de Duitse begraafplaats in Vladslo, een deelgemeente van Diksmuide | www.artinflanders.be – foto Hugo Maertens.
Treurend ouderpaar van Käthe Kollwitz
De Eerste Wereldoorlog
Käthe Kollwitz is een kunstenares uit Duitsland. In 1914 sterft haar jongste zoon Peter in de Eerste Wereldoorlog in België. Hij is maar 18 jaar oud. Kollwitz heeft veel verdriet. Daarom maakt ze beelden van een moeder en vader die verdriet hebben, of treuren.
In de Eerste Wereldoorlog komen soldaten uit de hele wereld vechten in België. In de provincie West-Vlaanderen is het frontEen grens in een oorlog waar twee partijen tegen elkaar vechten. . Aan de ene kant staan de Belgische, Franse en Britse soldaten. Aan de andere kant de Duitse soldaten. Ongeveer 600.000 mensen sterven in die gevechten.
In de hele wereld sterven nog veel meer mensen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Miljoenen families en vrienden hebben verdriet. Net zoals Käthe Kollwitz. Haar beelden staan vandaag op een kerkhof in Vladslo, bij Diksmuide. Dat is niet ver van waar haar zoon Peter stierf. De beelden van de treurende ouders doen je nadenken over alle jonge slachtoffers van de oorlog.

Westhoek verbeeldt, Privécollectie.
De Lakenhal in Ieper na haar verwoesting tijdens de Eerste Wereldoorlog.
De Eerste Wereldoorlog
De Eerste Wereldoorlog begint op 28 juli 1914. Aan de ene kant vechten landen als Duitsland, Oostenrijk en Hongarije. Aan de andere kant onder meer Frankrijk, Groot-Brittannië en Rusland. België wil niet meedoen. Het hoort niet bij een van de twee kanten.
Toch valt het Duitse leger België aan op 4 augustus 1914. Het Belgische leger vecht hard terug. Het krijgt hulp van Frankrijk en Groot-Brittannië. In oktober 1914 kunnen ze het Duitse leger stoppen aan een rivier in West-Vlaanderen: de IJzer. Zo kunnen ze een klein stukje van België vrijhouden. Aan de IJzer graven beide legers loopgravenDiepe en lange gangen in de grond, om soldaten te beschermen tegen kogels en bommen. .
Duitsers veroveren België
Een klein stukje van België tussen de zee en de IJzer blijft vrij. Dat stuk kan het Duitse leger niet veroveren. De rest van het land wel. De oorlog duurt meer dan vier jaar. Die tijd is zwaar. Er zijn veel regels. Die maken het leven van de mensen moeilijk. Ze mogen bijvoorbeeld ‘s avonds niet op straat komen. De regel die de mensen het meest haten? De dwang-arbeid. Meer dan 180.000 Belgen moeten in Duitsland wapens en anders dingen maken voor het Duitse leger. Ze hebben geen keuze.
Nieuwe wapens
De legers gebruiken nieuwe wapens in de oorlog. Bijvoorbeeld gifgas, tanks en vliegtuigen. Die zorgen voor veel doden. Later komen ook soldaten uit de Verenigde Staten van Amerika meevechten tegen de Duitsers. Pas dan lukt het om het Duitse leger te verslaan. Op 11 november 1918 ondertekenen de landen een wapenstilstand. De soldaten mogen dan geen wapens meer gebruiken. De oorlog is gedaan. In België zijn heel veel fabrieken, steden en dorpen totaal kapot.
Focuspunten
Ontdek nog meer over dit onderwerp
Non-fictie
Vluchten voor de oorlog: Belgische vluchtelingen, 1914-1918
Davidsfonds, 2004.
14-18. Oorlog in België
Davidsfonds, 2014.
Congo aan den Yser, de 32 Congolese soldaten van het Belgisch leger in de Eerste Wereldoorlog
Manteau, 2013.
De laatste getuige. Het landschap van Wereldoorlog I in Vlaanderen
Lannoo, 2006.
De Groote Oorlog. Het koninkrijk België tijdens de Eerste Wereldoorlog
Atlas Contact, 1997.
Wereldoorlog I. Vijf continenten in Vlaanderen
Lannoo, 2008.
De vergeten soldaten van de Eerste Wereldoorlog
EPO, 2019.
Land van schroot en knoken. Slachtoffers van ontploffingen in de frontstreek 1918-heden
Davidsfonds, 2011.
Tegen-strijd. De beleving van de Eerste Wereldoorlog in het land van Dendermonde
Davidsfonds, 2014.
Oorlogsdagboeken 1914-1918: een vrouw vertelt over haar Eerste Wereldoorlog
De Bezige Bij, 2013.
De stilte van de Salient, de herinnering aan de Eerste Wereldoorlog rond Ieper
Lannoo, 2003.
Belgen maken bommen. Zesduizend militairen en vluchtelingen in de munitiefabriek van Birtley, Engeland (1916-1919)
Lannoo, 2016.
Brood willen we hebben! Honger, sociale politiek en protest tijdens de Eerste Wereldoorlog in België
Manteau, 2013.
Oorlogsdagen. Overleven in bezet Vlaanderen tijdens de Eerste Wereldoorlog
Manteau, 2013.
Vriend over vijand. De Grote Oorlog in spotprenten
Lannoo, 2013.
Voor den kop geschoten. Executies van Belgische spionnen door de Duitse bezetter (1914-1918)
Roularta, 2009.
De grote oorlog: een kijkboek over de Eerste Wereldoorlog
Lannoo, 2014. (6-9 jaar)
Odon: oorlogsdagboek van een IJzerfrontsoldaat
Lannoo, 2019.
1914, de Duitsers komen: de moordende begindagen van de Eerste Wereldoorlog
Lannoo, 2010.
De allerlaatste getuigen van WOI
Lannoo, 2011.
Augustus 1914. België op de vlucht
Manteau, 2013.
Käthe Kollwitz. De stem van een generatie treurende ouders
De Klaproos, 2014.
Peter Kollwitz: Diksmuide, 22 oktober 1914
De Klaproos, 2013.
Fictie
Elsie en Mairi – Engelen van Flanders Fields
Lannoo, 2013. (strip)
Cher Ami. Ode aan de dieren in de Eerste Wereldoorlog
Lannoo, 2016.
Tunnelkoorts
Lannoo, 2008. (12+)
Post voor mevrouw Bromley
Atlas Contact, 2011.
Ule. ‘Ik was veertien in 1914’
Manteau, 2013. (13+)
De grote verliezer
Abimo, 2013. (11+)
Wat niemand weet
Clavis, 2013. (15+)
Oorlog en terpentijn
De Bezige Bij, 2013.
Achter de draad
Leopold, 2014. (10+)
Milans Groote Oorlog
Clavis, 2013. (10+)
Godenslaap
De Bezige Bij, 2020.
De dodendraad
Averbode, 2014. (10+)
Het meisje en de soldaat
De Eenhoorn, 2013. (12+)
Kind van de Westhoek
De Eenhoorn, 2012.
De grote slachting
Casterman, 2010. (strip)
Het land dat nooit was: een tegenfeitelijke geschiedenis van België
De Bezige Bij, 2015.
Suske en Wiske, Het Schrikkelspook (nr. 336)
De Standaard, 2014.
Een lied voor Lore
Davidsfonds-Infodok, 2008. (12+)
Woesten
Vrijdag, 2013.
Alles komt goed, altijd
Lannoo, 2018. (11+)
Niet welkom
Clavis, 2013. (10+)
Smokkelkinderen
Van Holkema & Warendorf, 2016. (10+)
Nu kijken
Bijkomend kijk/luister materiaal
Beneath Hill 60
(2010)
Great War Diaries
(2014)
In Vlaamse Velden
(2014)
Parade’s End
(2012)
Passchendaele
(2008)
Private Peaceful
(2012)
The Wipers Times
(2013)