Het eerste homohuwelijk werd voltrokken op 6 juni 2003 in Kapellen | privécollectie Marion Huibrechts.
Het homohuwelijk
Holebi’s, van discriminatie tot emancipatie
6 juni 2003. In Kapellen trouwen twee vrouwen met elkaar. Het is een belangrijk moment. Het is het eerste huwelijk tussen twee vrouwen in België. Een week later trouwen voor het eerst twee mannen met elkaar.
België is het tweede land in de wereld waar mannen met mannen en vrouwen met vrouwen mogen trouwen. Nederland is het eerste land. Het is voor homo’sMannen die van mannen houden. en lesbiennesVrouwen die van vrouwen houden. belangrijk dat ze mogen trouwen.
Ze strijden daar al lang voor. Maar ze strijden ook voor andere rechten. Met succes. Vanaf 2006 kunnen lesbiennes en homo’s bijvoorbeeld als koppel een kind adopterenEen kind opnemen in je eigen gezin, omdat de oorspronkelijke ouders er niet voor kunnen zorgen. .
In veel landen in de wereld hebben homo’s en lesbiennes nog steeds weinig rechten. Of is het zelfs gevaarlijk voor hen.
Gent, Fonds Suzan Daniel.
In 2000 opende op de Draakplaats in Antwerpen Het Roze Huis. Landelijk vervulde het een pioniersrol op meerdere actieterreinen, zoals initiatieven voor specifieke doelgroepen (ouderen, nieuwe Vlamingen…) en internationale solidariteit.
Holebi’s, van discriminatie tot emancipatie
Na de Tweede Wereldoorlog komen groepen van homo’s en lesbiennes op voor hun rechten. Ze worden vaak gediscrimineerdAls mensen slecht of oneerlijk worden behandeld door wie ze zijn. Bijvoorbeeld omdat ze vrouw zijn, of een bepaald geloof hebben, of uit een bepaald land komen. . Een voorbeeld: in de jaren 1950 kan een leraar die homo is, om die reden ontslagen worden.
In 1965 komt er een nieuwe wet in België. Volgens die wet mag seks tussen mannen en vrouwen vanaf 16 jaar. Maar de wet verbiedt seks tussen twee mannen of tussen twee vrouwen tot 18 jaar. Dat zorgt voor veel discussie. Want dat is discriminatie. Homo’s en lesbiennes protesteren.
In die tijd komt homo-seksualiteit voor het eerst in de kranten en op televisie.
De ziekte aids
In de jaren 1980 komt er een nieuwe ziekte: aids. Veel zieken sterven eraan. Veel homo’s krijgen aids en worden ziek. Daarom worden ze nog meer gediscrimineerd.
Iedereen gelijk?
Vanaf de jaren 1990 neemt de discriminatie af. Er komen nieuwe wetten. Vanaf 1998 mogen homo’s en lesbiennes wettelijk samenwonen. Vanaf 2003 mogen mannen trouwen met mannen, en vrouwen met vrouwen.
Iedereen is dus gelijk voor de wet. Toch worden mensen nog vaak gediscrimineerd. Er is nog veel ‘homo-fobie’. Mensen zijn bang voor homo’s en lesbiennes, of ze haten hen.
Focuspunten
Amsterdam, Rijksmuseum, RP-P-OB-78.784-179.
Ets van Frans Hogenberg, 1578-1580. In Brugge, onder calvinistisch bewind, vond in 1578 een ophefmakend sodomieproces plaats tegen een groep katholieke monniken. Twaalf monniken werden uit de stad verbannen, vijf werden gefolterd, drie werden tot de brandstapel veroordeeld.
Verboden liefde
In de middeleeuwenDe periode van 500 tot 1500. mag je alleen seks hebben om kinderen te krijgen. Niet voor je plezier. Dat zeggen de Kerk en de wet. Seks tussen twee mannen of tussen twee vrouwen is niet normaal, volgens de wet. Dus het mag niet.
Levend verbrand
Wie toch verboden seks heeft, krijgt een zware straf. In 1292 in Gent, bijvoorbeeld. Jean de Wettre heeft seks met een man. Hij wordt betrapt. En levend verbrand op een plein in de stad.
Niet iedereen wordt verbrand. Je kan ook voor altijd weggestuurd worden uit je stad of dorp. Of je krijgt slagen met stokken. In het gebied dat vandaag België is zijn er tussen 1400 en 1700 meer dan 200 processen over verboden seks. 406 mannen en vrouwen krijgen een straf. 252 mensen krijgen de doodstraf. Dat is veel meer dan in andere landen in Europa in die tijd.
Minder streng
Vanaf de jaren 1700 zijn de straffen minder erg. Je kan wel nog opgesloten worden of weggestuurd worden uit je land. Het is in de Lage Landen nog lang gevaarlijk om homo of lesbienne te zijn.
Gent, Fonds Suzan Daniel.
Suzanne De Pues (1918-2007), schuilnaam Suzan Daniel, was de voortrekker van de eerste vereniging voor homoseksuelen in België.
Vechten voor rechten
Homo’s en lesbiennes strijden al lang voor hun rechten. Een van de eerste in België is Suzan Daniel. Suzan Daniel is lesbisch. Ze wil net zoals iedereen behandeld worden. Ze wil dezelfde rechten. In de jaren 1950 richt ze in Brussel een groep op voor lesbiennes en homo’s. Het is de eerste groep in België. Het is in Europa ook de eerste keer dat een vrouw zo’n groep opricht.
Grote activiteiten
Vanaf de jaren 1970 komen er steeds meer groepen op voor de rechten van homo’s en lesbiennes. Zij organiseren activiteiten voor veel mensen.
- In 1978 is de eerste dag voor homo’s in Gent.
- In 1990 is de eerste dag voor homo’s en lesbiennes in Antwerpen.
- In 1996 is de eerste Roze Zaterdag in Brussel. Die dag heet nu de ‘Belgian Pride’.
Çavaria
Sinds 2010 is er Çavaria. Dat is een organisatie die opkomt voor de rechten van homo’s, lesbiennes en transpersonen in Vlaanderen en Brussel. Zo hebben ze meer invloed op de politici. Zo kunnen de wetten veranderen en neemt de discriminatie af.
Ontdek nog meer over dit onderwerp
Histories – De historie van de Holebi
Bron: VRT archief – 2 dec 2004
Histories – De historie van de Holebi
Bron: VRT archief – 2 dec 2004
Diagnose van het anders-zijn
Bron: VRT archief – 1 dec 1966
Diagnose van het anders-zijn
Bron: VRT archief – 1 dec 1966
Meer vrouw op straat – Brussel
Bron: VRT archief, De chinezen – 10 maart 2020
Non-fictie
De kleur van de stad maakt mijn ziel amoureus. Een LGBTQ-stadskroniek van Antwerpen
Kartonnen Dozen, 2021.
Van alle tijden, in alle culturen: wereldgeschiedenis van de homoseksualiteit
Nieuw Amsterdam, 2006.
Casablanca voorbij. Het bewogen levensverhaal van Corinne Van Tongerloo
Kartonnen Dozen, 2017.
Holebipioniers een geschiedenis van de holebi- en transgenderbeweging in Vlaanderen
EPO, 2015.
Oud is out. Ervaringen van lesbische en biseksuele vrouwen, geboren voor 1945
Uitgeverij ’t Verschil, 2019.
Verzwegen verlangen. Een geschiedenis van homoseksualiteit in België
Uitgeverij Vrijdag, 2017.
De Lage Landen uit de kast: pink power en popmuziek
Ertsberg, 2022.
Habibi. Het lief en leed van lgbt-moslims
Uitgeverij Vrijdag, 2021.
Vlaanderen vrijt! 50 jaar seks in Vlaanderen
Steam en Van Halewyck, 2006.
Fictie
Nachtouders
Das Mag, 2019.
Kartonnen dozen
Prometheus, 1991.
Paultje, echt geen jongen
De Eenhoorn, 2016. (13+)
Dani Bennoni
Querido, 2010. (13+)
De spiegelingen
De Bezige Bij, 2013.
Schaduwleven
Davidsfonds Infodok, 2022. (16+)
Nu kijken
De jaren 50
Van Ҫavaria, over de geschiedenis van de LGBT-beweging in Vlaanderen
De jaren 80
Van Ҫavaria, over de geschiedenis van de LGBT-beweging in Vlaanderen
De jaren 90
Van Ҫavaria, over de geschiedenis van de LGBT-beweging in Vlaanderen
De jaren 00
Van Ҫavaria, over de geschiedenis van de LGBT-beweging in Vlaanderen
Meer kijk/luister materiaal
Nelly & Nadine
(2022)