Hugo Claus, omstreeks 1951. | Antwerpen, Collectie Stad Antwerpen, Letterenhuis, tg:lhph:537.

Kunsten & wetenschappen
Lees dit artikel in:
1955
Lees voor

De Oostakkerse gedichten van Hugo Claus

Artistieke vernieuwing na 1945

Hugo Claus schrijft in 1955 een boek met gedichten. Het heet De Oostakkerse gedichten. De gedichten zijn heel vernieuwend. Hugo Claus wordt heel bekend. Ook in het buitenland. Hij heeft veel invloed op andere schrijvers.

Lees voor

De Oostakkerse gedichten van Claus gaan over veel onderwerpen: zijn ouders, zijn land en de liefde. Maar hij schrijft ook over verhalen uit de Bijbel en over Griekse en Romeinse goden. En ook over geweld, seks en angst.

Oostakker is een dorp vlak bij Gent. Het is een heilige plaats in België waar veel katholieken naartoe gaan. In zijn gedichten schrijft Claus over het katholieke geloof. Maar ook over de Tweede Wereldoorlog.

Zijn gedichten rijmen niet. Maar Claus roept veel beelden op met zijn beschrijvingen. Zijn gedichten kun je op verschillende manieren begrijpen.

Hugo Claus Nacht van de Poëzie.

Antwerpen, Yvette Bosteels, Collectie Stad Antwerpen, Letterenhuis.

Hugo Claus werd bewonderd als de vertolker van zijn eigen poëzie en trad geregeld op. Hier neemt hij deel aan de Nacht van de Poëzie in 1980. Er werden meerdere platen en cd’s gemaakt waarop Claus zijn eigen poëzie voorleest.

Lees voor

Artistieke vernieuwing na 1945

Na de Tweede Wereldoorlog komt er een nieuwe groep kunstenaars. Ze willen kunst maken zoals ze dat zelf willen. Zonder veel te denken aan wat het publiek wil. Hugo Claus is in Vlaanderen de bekendste van die groep kunstenaars.

Louis Paul Boon

Louis Paul Boon hoort ook bij die groep kunstenaars. Hij schrijft boeken in een nieuwe stijl.

In de jaren 1950 schrijft hij een roman in twee delen: De Kapellekensbaan en Zomer te Ter-Muren. Daarin vertelt hij over het leven van arbeiders in Aalst.

In 1971 schrijft Boon een roman over de priester Adolf Daens uit Aalst. Rond 1900 kwam die op voor de rechten van de arme mensen. Van dat boek wordt in 1992 de film Daens gemaakt. Die film is heel populair. Later komt er een musical van de film.

Focuspunten

Antwerpen, Gazet Van Antwerpen, Philippe Lebeau.

Actrice, docente en regisseur Dora van der Groen (1927-2015).

Lees voor

Vernieuwing in theater en film

Na de Tweede Wereldoorlog vernieuwt het theater in Vlaanderen. Onder andere dankzij Herman Teirlinck. Teirlinck is een schrijver en regisseurEen regisseur maakt een film of een toneelstuk. . In 1946 start hij met de eerste school voor theater in Vlaanderen. Dora van der Groen is er een van de eerste studenten. Zij geeft later zelf lessen theater aan veel acteurs.

Ook Hugo Claus vernieuwt het theater. Hij schrijft toneelstukken. Dat doet hij in een nieuwe stijl. Hij krijgt prijzen voor enkele van die toneelstukken.

Claus werkt ook mee aan films. Hij herschrijft een boek uit 1927 van de schrijver Stijn Streuvels. Zo kan regisseur Roland Verhavert er een film van maken in 1971: Mira. Hugo Claus werkt vaak samen met andere mensen uit het theater en de film.

Oostakker

Gent, Archief Gent, SCMS_PBK_1775.

De Lourdesgrot in Oostakker.

Lees voor

Oostakker, het Vlaamse Lourdes

Oostakker is nu een deel van Gent. Het ligt tussen de stad en de haven. Wanneer Hugo Claus De Oostakkerse gedichten schrijft, is Oostakker nog een klein en katholiek dorp.

Heilige grot

Lourdes is een heilige plaats in Frankrijk. Daar zou iemand Maria, de moeder van Jezus, gezien hebben in een grot. In 1873 wordt er in Oostakker net zo’n grot gebouwd. Het wordt een populaire heilige plaats in België. Elk jaar komen er meer dan 100.000 bezoekers naar de grot. Ze gaan er bidden en ze vragen aan Maria om hen te genezen.

In De Oostakkerse gedichten geeft Hugo Claus kritiek op de grot en op de Vlaamse katholieken. Toch voelt hij zich verbonden met Vlaanderen.

Louis Paul Boon uit Aalst schreef in 1953 De Kapellekesbaan.
Antwerpen, Collectie Stad Antwerpen, Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, C 154117.

Louis Paul Boon uit Aalst schreef in 1953 De Kapellekesbaan.

Daens.
Brussel, VRT, F. Bernabee.

De film Daens (1992) van regisseur Stijn Coninx was gebaseerd op Louis Paul Boons documentaire roman Pieter Daens of hoe in de negentiende eeuw de arbeiders van Aalst vochten tegen armoede en onrecht uit 1971. De film geeft drukker Pieter Daens een nevenrol en legt de klemtoon op zijn broer, priester Adolf Daens (1839-1907) (gespeeld door Jan Decleir) en diens strijd tegen hardvochtige fabrieksdirecteurs en de conservatieve machthebbers in de katholieke partij.

Het verdriet van België.
Universiteit Antwerpen, Collectie Hugo Clauscentrum.

Hugo Claus’ bekendste roman is Het verdriet van België. Daarin verwerkte hij zijn eigen kindertijd in Aalbeke en in Kortrijk voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Op de cover van de eerste druk uit 1983 staat het schilderij Muziek in de Vlaanderenstraat van James Ensor.

Pallieter.
Antwerpen, Collectie Stad Antwerpen, Letterenhuis.

De affiche voor de film Pallieter (1976), naar de gelijknamige roman van Felix Timmermans. Hugo Claus schreef het scenario, Roland Verhavert (1927-2014) regisseerde.

Mira.
Antwerpen, Collectie Stad Antwerpen, Letterenhuis, Jurriaan Schrofer, Steendrukkerij de Jong & Co.

Affiche van de film Mira (1971). Hugo Claus schreef het scenario naar de roman De teleurgang van de Waterhoek van Stijn Streuvels. De film, geregisseerd door Fons Rademakers en met Jan Decleir en de Nederlandse Willeke van Ammelrooy in de hoofdrollen, veroorzaakte enige ophef door de toen als vrijpostig ervaren blootscènes.

Bruine suiker.
Privécollectie Chokri Ben Chikha.

In 2001 bewerkten de jonge theatermakers Chokri Ben Chikha en Zouzou Ben Chikha Hugo Claus’ toneelstuk Suiker. Het resultaat, Bruine suiker, handelde niet meer over Vlaamse arbeiders in Noord-Frankrijk in de late jaren 1940, maar over Noord-Afrikaanse jongeren die rond de millenniumwisseling werken in een ziekenhuis in Blankenberge.

Ontdek nog meer over dit onderwerp

Bedevaart
Journaal

Bron: VRT archief – 1 mei 2015

Bio Claus
Journaal

Bron: VRT archief – 5 apr 2004

Claus leest voor
Claus leest voor

Bron: VRT archief – 31 maa 2004

Dora van der Groen
Meer vrouw op straat – Antwerpen

Bron: VRT archief, De chinezen – 3 maa 2020

Louis Paul Boon
In de voetsporen van Louis Paul Boon

Bron: VRT archief – 20 feb 1977

Non-fictie


Absillis Kevin, Beeks Sarah & Lembrechts Kris
De plicht van de dichter. Hugo Claus en de politiek

De Bezige Bij, 2013.

Claes Paul
Het teken van de hamster: een close reading van Hugo Claus

Vantilt, 2018. 

Didden Marc
Hugo Claus: een hommage

De Bezige Bij, 2013. 

Humbeeck Kris
Onder de giftige rook van Chipka: Louis Paul Boon en de fabrieksstad Aalst

Ludion, 1999. 

Noteboom Cees & Claus Hugo
Over Het verdriet van België

De Bezige Bij, 2010. 

Van Parys
De wereld van Cyriel Buysse

Atlas, 2009. 

Wildemeersch George
Hugo Claus: de jonge jaren

Polis, 2015. 

Wildemeersch George
Hugo Claus: familie album

Polis, 2018. 

Fictie


Boon Louis Paul
Mijn kleine oorlog

Borgerhoff & Lamberigts, 2019. 

Boon Louis Paul
De Kapellekensbaan

Athenaeum-Polak & Van Gennep, 2018. 

Boon Louis Paul
Menuet

De Arbeiderspers, 2018. 

Boon Louis Paul
Zomer te Ter-Muren

De Arbeiderspers, 1995. 

Boon Louis Paul
Mieke Maaike’s obscene jeugd: een pornografisch verhaal voorafgegaan door een proefschrift in en om het kutodelisch verschijnsel waarmee de student Steivekleut promoveerde

De Arbeiderspers, 2018. 

Boon Louis Paul
De Paradijsvogel: relaas van een amorele tijd

De Arbeiderspers, 1999. 

Boon Louis Paul
Daens, of hoe in de negentiende eeuw de arbeiders van Aalst vochten tegen armoede en onrecht

De Arbeiderspers, 2020. 

Claus Hugo
De Oostakkerse gedichten

De Bezige Bij, 2003. 

Claus Hugo
Het verdriet van België

De Bezige Bij, 2018. 

Claus Hugo
De verwondering

De Bezige Bij, 2018. 

Claus Hugo
Toneel

De Bezige Bij, 1999.